Πέμπτη 21 Ιουνίου 2012

όταν-ο-δαρείος-χαλίλι-φωτογράφισε-τη-ζωή-σαν-καλά-αρχιτεκτονημένη-σονάτα

Θυμάμαι κάποιο βράδυ που έβλεπα τηλεόραση. Είχα πήξει σε μία ψευδογκλαμουριά με ηθοποιούς και παρουσιαστές - καρικατούρες που έκαναν τα πάντα για να κρατήσουν αμείωτο το ανύπαρκτο ενδιαφέρον των άτυχων θεατών τους. Μέχρι που έπεσα στην ΕΤ3 και σε μία μαυρόασπρη βουλγάρικη ταινία - το Κέρατο της κατσίκας του Μετόνι Αντόνοφ πρέπει να ήταν -, στην οποία μία φτωχή εργάτρια δούλευε σε έναν μεσαιωνικό αργαλειό. Μεγαλείο! Με τέσσερις μόνο λέξεις, επρόκειτο για το Παν του Ελαχίστου!  
Την ίδια σπάνια αίσθηση ψυχικής ανάτασης ξαναβρήκα αρκετά χρόνια αργότερα στο φωτογραφικό άλμπουμ http://www.flickr.com/photos/kasetophono/ του Ελληνο-Ιρανού Δαρείου Χαλίλι. 
Οι φωτογραφίες του Χαλίλι αποκηρύσσουν μετά βδελυγμίας το life - style και την απεικόνιση μίας ευμάρειας που ούτως ή άλλως αυτή την εποχή θα ήταν ολότελα άκυρη. Στον αντίποδα, ούτε η μιζέρια όμως έχει θέση στο έργο του.  
Είναι ο μοναδικός φωτογράφος που ''γνώρισα'' με τη δουλειά του μοιρασμένη ισάξια μεταξύ του Ανθρώπου σε σχέση με το περιβάλλον του και με τη λεγόμενη Νεκρή Φύση σε απόλυτη αυτοτέλεια. Τα πρόσωπα που συχνά τον απασχολούν είναι απ' τη μια οι νέοι, οι συνομήλικοι του, αγόρια και κορίτσια, στο ζενίθ του ερωτισμού πριν το πρώτο άγγιγμα, κι απ' την άλλη, οι απλοί άνθρωποι, οι δοσμένοι στην και μέσα από την καθημερινότητα τους. 
Θα μπορούσα να χαρακτηρίσω τον Δαρείο Χαλίλι έως και μοντέρνο καλλιτέχνη του...σοσιαλιστικού ρεαλισμού, αν δεν ενημερωνόμουν πως πρόκειται απλά για ένα νέο παιδί που γυρίζει με τις φωτογραφικές μηχανές του και συλλέγει εικόνες, τόπους και πρόσωπα. Είναι σίγουρο πως χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει στις φωτογραφίες του συνυπάρχουν η Μέση Ανατολή του Γιώργου Σεφέρη, η αποβάθρα του τρένου που ο Χατζηιησούς συνάντησε τον Ιωβήλ, τα φτηνά Τουρινέζικα ξενοδοχεία (σ' ένα απ' αυτά κατέλυσε κάποτε ο Τσεζάρε Παβέζε) και ολόκληρο το Εαρινό Ντεπώ. Κι ας θέλει να μοιάσει κι αυτός ώρες - ώρες στην ''καλλιτεχνίζουσα'' νέα γενιά, τη δική του δηλαδή, που πατάει με τό'να πόδι στην Ανατολή και με τ' άλλο στη Δύση. Η εθνική καταγωγή του, αυτό το κράμα Μεσογείου και Ασίας, τον έχει φορτώσει - ως φαίνεται - με βαθιές και υποψιασμένες ματιές κάτω από μεσιασμένα τσίνορα και όλη την περισυλλογή σε μία μόνιμη στάση ακινησίας. 
Όσο κι αν ηχούν βαρύγδουπα και μεγαλόσχημα όλα αυτά, μπορεί άραγε η photo μιας παλιάς σκούπας με μια πέτρα, αφημένη ποιος ξέρει πόσο καιρό δίπλα της, να μεταφέρει τον ψυχανεμισμό και τον πόνο για ελευθερία; Η απάντηση δίνεται με μία επίσκεψη εν είδει...αρμένικης βίζιτας, με ένα κόλλημα δηλαδή, στο άλμπουμ του Δαρείου Χαλίλι, εκεί όπου η ζωή παρουσιάζεται καλά αρχιτεκτονημένη σαν σονάτα κι όχι σκόρπια στα σκοτάδια των εμπόρων. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: